اتومبیل ها به بخشی جدا نشدنی از زندگی روزمره تبدیل شده اند. علی رغم سیستم های حمل و نقل عمومی ، امروزه بیشتر مردم صاحب خودرو شخصی هستن. بنابراین امکانات پارکینگ ها در شهرها مخصوصاً شهرهای بزرگ بسیار با اهمیت می باشد.
پارکینگ های روباز به نسبت گنجایش ، فضای بسیار زیادی را اشغال می کنند ، مردم نیز به دلیل مسون ماندن اتومبیل خود از شرایط آب و هوایی برفی ، بارانی و غیره و یا وارد شدن صدمات غیر طبیعی به اتومبیل های پارک شده تمایل به استفاده از پارکینگ های مسقف دارند. بنابراین ، عمدتاً پارکینگ های طبقاتی و مسقف روی زمین و همچنین زیر زمین ساخته می شود.
دود خروجی از اگزوز اتومبیل حاوی چندین گاز خطرناک ، مونوکسیدکربن (CO) و سایر فراورده های ناشی از سوختن بنزن است و به دلایل سلامت جان مردم این آلاینده ها باید از پارکینگ ها خارج شوند.

تهویه پارکینگ شامل جابجای دائم هوا است. در دمای 20 درجه سانتیگراد ، چگالی هوا تقریباً است 1.2 کیلوگرم در متر مکعب می باشد بنابراین هنگام جابجایی 10 متر مکعب هوا جرم 12 کیلوگرمی از هوا تهویه می شود.

هوا را می توان به سه روش جابجا کرد:

اولین و بهترین روش شناخته شده تهویه هوا داخل پارکینگ، از طریق کانال و اتصالات و استفاده از یک هواکش مرکزی است که با ایحاد فشار منفی هوا را از طریق کانال مکش میکند.
دومین روش شناخته شده استفاده از تونل ها و رایزر های عمودی است. هوای گرم به طور طبیعی میل حرکتی به سمت بالا دارد (اصطلاحاً اثر دودکش).
روش سوم به عنوان تهویه جت فن شناخته می شود و از این واقعیت استفاده می کند که حرکت پروانه جت فن هوا را تحت “نیروی فشار” قرار می دهد لذا سرعت جریان هوا را افزایش می کند. در فیزیک ، این پدیده به رانش هوا معروف است.
بر اساس آزمایشات و مطالعات در طراحی سیستم تهویه پارکینگ توسط تیم مهندسان بیست ، از سیستم تهویه هوا متشکل از هر سه روش به طور ادغام شده، اجرا می گردد.

1. تهویه طبیعی باید وجود داشته باشد.
2. حداقل باید دو دیوار مخالف با دهانه های دائماً باز داشته باشد.
3. دهانه های موجود در این دیوارها باید حداقل یک سوم از کل دیوار یا حداقل 2.5٪ از سطح کف سطح پارکینگ سطح پارکینگ باشند.
4. فاصله بین دیوارها نباید بیش از 54 متر باشد.
5. دیوار باز خارجی پارکینگ تا نزدیکترین ساختمان می بایست حداقل 5 متر فاصله داشته باشد.
6. پایین ترین سطح پارکینگ نباید عمیق تر از 1.3 متر زیر سطح زمین باشد.
7. نباید هیچ مانعی وجود داشته باشد که مانع تهویه طبیعی شود.
اگر فقط یکی از الزامات بالا برآورده نشود ، پارکینگ به عنوان یک پارکینگ بسته طبقه بندی می شود و می بایست برای آن تهویه مکانیکی تعبیه شود.

انواع روشهای تهویه پارکینگ

تهویه طبیعی

از تهویه طبیعی با استفاده از باد و شرایط حرارتی در پارکینگ های روباز استفاده می شود.

تهویه نیمه طبیعی

در این حالت هوای تأمین کننده به طور طبیعی وارد پارکینگ می شود و هوای خروجی به صورت مکانیکی تخلیه می شود و بالعکس.

تهویه ساده

در پارکینگ های بسته از تهویه ساده استفاده می شود. چنین سیستم هایی از هواکش های آکسیال و اگزاست فن ها تشکیل شده است، اما از هیچ کانال و اتصالاتی استفاده نمی شود.

تهویه معمولی

در پارکینگ های بسته از تهویه معمولی نیز استفاده می شود. این سیستم هم از هواکش های آکسیال و هم از اگزاست فن با کانال و اتصالات برای انتقال هوا تشکیل شده است.

سیستم تهویه جت فن

در سیستم های تهویه معمولی ، تمام هوا از طریق هواکش ها و کانال ها مکش می شود. این امر هم به هوای تازه تأمین شده و هم به هوای خروجی بستگی دارد. برای جلوگیری از افت فشار ، سرعت هوا تا حد ممکن پایین نگه داشته می شود. با این حال، این بدان معنی است که کانال های هوا باید درکل پارکینگ گسترده باشند، که این فضای زیادی نیاز دارد.

از یک سطح کوچک (خروجی فن) هوا با سرعت نسبتاً زیادی تخلیه می شود. وقتی این هوا با هوای جلوی فن برخورد می کند ، هوا را به سمت جلو رانده و همزمان هوای اطراف را به همراه خود هدایت می کند. بنابراین هوای اطراف در جهت جریان هواکش حرکت خواهد کرد. در نتیجه، مقدار هوای در حرکت همیشه بطور قابل توجهی بیشتر از مقدار هوای عبوری از خود فن خواهد بود.

تأثیر جت فن ها در هوای پارکینگ فقط موضعی است. راندمان جت فن ها به طراحی و نصب سیستم تهویه بستگی دارد.
جت فن ها باید در موقعیت های مناسب قرار گیرند تا از وزش باد شدید و اختلاط در پارکینگ جلوگیری شود. ترکیبی از این سیستم تهویه با سیستم اگزاست فن (هواکش و کانال) منجر به یک سیستم تهویه مطلوب برای پارکینگ های بسته می شود.
وجود مونوکسید کربن در یک پارکینگ نشان می دهد که سایر بخارات خطرناک مثل بنزن نیز وجود دارد. حداکثر غلظت مجاز مونوکسید کربن در فضای پارکینگ قاره اروپا 60 الی100 ppm گزارش شده است.
شکل7 طراحی یک سیستم تهویه جهت پارکینگ بسته متشکل از جت فن و هواکشهای تأمین کننده و اگزاس را نشان می دهد.
به عنوان مثال ، وقتی مونکسی کربن از حد تعیین شده تجاوز کند ، یک سیگنال از سیستم تشخیص گاز به صفحه کنترل اصلی ارسال می شود و سیستم تهویه قسمت مربوطه شروع شروع به کار مینماید در ادامه اگزاست فن ها و هواکشهای منبع تغذیه شروع می کند.

مزایای سیستم جت فن در تهویه پارکینگ

• حذف کانالهای پیچیده در پارکینگ ، جلوگیری از اشغال فضا توسط کانال و اتصالات
• محل نصب جت فن ها بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می توان آن را با سیستم های دیگر در پارکینگ هماهنگ کرد.
• تهویه مطلوب ؛ از آنجا که جت فن ها به طور موثری بخارهای خروجی را با هوای اطراف مخلوط می کنند ، از تجمع غلظت بالای گازهای سمی جلوگیری می شود.
• ذخیره انرژی؛ در مقایسه با سیستم های تهویه با کانال ، می توان به صرفه جویی در مصرف انرژی اشاره کرد.
• صرفه جویی در هزینه؛ در هنگام طراحی و نصب موقعیت جت فن ها خیلی از هزینه های اجرایی کاهش می یابد.
• این سسیتم توانایی جابجایی و خروج دود با راندمان بسیار بالا را دارد.

در پارکینگ های روباز که نیازی به تهویه نیست ، می توان با استفاده از جت فن ها، تهویه طبیعی را تقویت کرد.

سیستم تهویه دود

تقریباً هر کشوری استانداردها و معیار های خاص خود را برای سیستم های تهویه دود در پارکینگ ها دارد.
در اتحادیه اروپا ، در حال حاضر استاندارد انگلیسی BS 7346 قسمت 7 (2006) در مورد طراحی سیستم های کنترل دود وجود دارد. که عبارتند از:
1. در هنگام آتش سوزی و بعد از آتش سوزی به آتش نشانان کمک کنید تا دود پارکینگ را تخلیه کنند.
2. فراهم نمودن مسیر روشن و بدون دود برای آتش نشانان به محل نزدیك به آتش.
3. حفاظت از مسیر خروج اضطراری پارکینگ

با توجه به سه هدف فوق، با توجه به این نکته که ارتفاع سقف یک پارکینگ متوسط 2.5 – 3 متر است، بنابراین حجم اندکی از دود نیز میتواند در محیط پخش شود.
بسته به هدف طراحی ، سیستم تهویه دود پارکینگ دو صورت می باشند:
1. سیستم دفع دود
2. سیستم کنترل دود

جهت کسب اطلاعات بیشتر با تیم مهندسان بیست تماس حاصل فرمائید.

1- سیستم های دفع دود پارکینگ

سیستم های تهویه جهت دفع دود در نظر گرفته شده است تا پس از خاموش شدن آتش ، دود سریع تر پاک شود. همچنین تهویه ممکن است به کاهش تراکم و دما در طی آتش سوزی کمک کند. میزان هواگذر سیستم های تهویه در کشور ها و استاندارد های گوناگون، متفاوت است. حداقل میزان فلو تهویه دود در هر پارکینگ در هنگام آتش سوزی 10 مرتبه تغییر هوا در ساعت می باشد.

2- سیستم های کنترل دود پارکینگ

سیستم های کنترل دود به منظور کمک به آتش نشانان برای انجام عملیات اطفا حریق طراحی می شوند.
به دلیل کوتاه بودن سقف در پارکینگ ها جابجایی دود به صورت عمودی امکان پذیر نیست. بنابراین کنترل دود باید به صورت عمودی و افقی انجام گیرد.
این سیستم به گونه ای طراحی می شود که در صورت تشخیص آتش به طور خودکار عمل می کند و دسترسی عاری از دود تا محل آتش سوزی در اختیار آتش نشانان قرار می دهد.

مزایا سیستم کنترل دود پارکینگ

1. شناسایی منشاء آتش سوزی در پارکینگ.
2. انتقال دود و گرما به سمت خارج پارکینگ
3. ایجاد یک مسیر مشخص برای آتش نشانان به منظور اجراء عملیات اطفا حریق با سرعت ، ایمنی و کارآمدتری بالا.

جهت طراحی سیستم کنترل دود پارکینگ پارامتر های مهندسی گوناگونی مثل سرعت بحرانی هوا باید در نظر گرفته شود لذا طراحان می بایست به این سوالات پاسخ دهند:
1. حداکثر اندازه آتش چقدر است؟
2. آیا سیستم نازل آب پاش جهت اطفاء آتش وجود دارد؟
3. اگر آتش به ماشین های دیگر سرایت کند چه می شود؟
4. مسیرهای خروج اضطراری و فرار کجاست؟
5. زمان تخلیه پارکینگ چقدر طول می کشد؟
6. زمان رسیدن نیروهای آتش نشانی چقدر است؟
7. مسیرهای دسترسی شیر آتشنشانی برای نیروهای آتش نشان کجاست؟
8. خروجی دود و تامین هوا در کدام نواحی قابل طراحی است؟

در پارکینگ های بزرگ که از جت فن ها استفاده می شود ، ممکن است چندین نقطه خروجی دود وجود داشته باشد. سیستم های کنترل دود را می توان به گونه ای طراحی کرد تا بسته به محل آتش سوزی دود را به یکی از خروجی ها منتقل کند.
برای محافظت از مسیر خروج اضطراری پارکینگ ، توصیه می شود که هنگام شناسایی آتش ، فقط دستگاه های اصلی دفع دود فعال شوند. در طول مدت تخلیه دود ، جت فن ها باید خاموش باشند تا از گردش پخش شدن دود جلوگیری شود.

داخل پارکینگ اکسیژن کافی برای آتش سوزی موجود است. افزایش جریان هوا توسط کنترل کننده های دود ، اندازه آتش را افزایش نمی دهد زیرا فرایند سوختن توسط ماده سوختنی (قسمتی از اتومبیل در حال سوختن است) محدود می شود.

سیستم های اطفاء آتش در پارکینگ ها

سیستم های آب پاش اتوماتیک اطفاء آتش در کنترل دما و جلوگیری از سرایت آتش به سایر وسایل نقلیه داخل پارکینگ بسیار موثر هستند. اگر اسپرینکلرها در مراحل اولیه آتش سوزی فعال شوند ، می تواند اندازه آتش را کنترل کنند و سرعت انتشار دود و گرما را محدود کنند.
به دلیل اثر خنک کنندگی آب (گرمای نهان تبخیر) ، دما بیش از حد قابل قبول بالا نمی رود و حجم آتش کنترل می شود. آزمایش آتش سوزی بر روی اتومبیل ها در ساختمان های دارای اسپرینکلر نشان داده است که گسترش آتش بین اتومبیل ها با یک اسپرینکلر فعال شده رخ نمی دهد.

مزایا ترکیب سیستم های اطفاء حریق با سیستم تهویه کنترل دود

• سیستم های اطفاء آب پاش می توانند حجم آتش را کنترل کنند.
• سیستم های اطفاء آب پاش می توانند از سرایت آتش به سایر اتومبیل ها جلوگیری کنند.
• سیستم های اطفاء آب پاش می توانند دمای دود را کاهش دهند.
از آنجا که چنین سیستم اطفاء آب پاش بسیار خوب و مکمل سیستم تهویه دود با جت فن ها هستند . اما این مهم است که هر دو سیستم به گونه ای طراحی و نصب شوند که تأثیر منفی بر عملکرد یکدیگر نداشته باشند.